حروف مد و لینحروف مد و لین، حروف دارای کشش صوت (مد) یا نرمی در تلفظ (لین) است. ۱ - معنی لغوی و اصطلاحی مد«مد» در لغت به معنای کشیدن، و در اصطلاح تجوید عبارت است از کشیدن صدا در حروف مد. ۲ - اقسام حروف مدیحروف مدی، که به آنها حروف جوفیه هم اطلاق می‌شود، عبارتند از: الف مدی، واو ساکن ماقبل مضموم؛ یای ساکن ماقبل مکسور (این هر سه در کلمات آتونی، اوذینا و اوتینا جمع شده‌اند). اصولا این سه حرف را نمی‌توان حروف حقیقی دانست؛ بلکه این‌ها صداهای کشیده هستند و صوت آنها به علت عدم محدودیت به یک مخرج مشخص، قابلیت امتداد نامحدود دارد. چون حروف مد ذاتا توانایی قبول کشش صوت را دارند به این نام خوانده شده‌اند. ۳ - معنی لغوی و اصطلاحی لین«لین» در لغت به معنای نرمی، و عبارت از مدی است که از کنار هم قرار گرفتن دو حرف پدید می‌آید؛ یکی واو ساکن ماقبل مفتوح؛ مانند: «الخوف» و «القوم»، و دیگری یای ساکن ماقبل مفتوح؛ مانند: «لا تیاسوا» و «شیئا». ۴ - حروف جوفیهحروف مد و لین را به لحاظ مخارج حروف، حروف جوفیه می‌گویند. [۲]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص(۱۸۳-۱۵۲).
[۴]
بیگلری، حسن، سرالبیان فی علوم القرآن، ص۱۷۸.
[۵]
تهانوی، محمد اعلی بن علی، - ۱۱۵۸؟ ق، کشاف اصطلاحات الفنون و العلوم، ج۱، ص۴۴۰.
۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «حروف مد و لین». |